De bespreking gaat over Inge. Zij schrijft erg slordig en dat kost haar punten, omdat de leerkracht haar antwoorden niet goed kan lezen. Inge zit in groep 5 en doet echt goed haar best, maar het lukt haar niet om netter te schrijven.
“We hebben al veel verschillende potloden geprobeerd en ook van die grippers.”, zegt Steven, de leerkracht. “En in het begin lijkt het dan beter te worden, maar na een kwartiertje gaat het alweer mis.” Ik leg uit dat dat vaker gebeurd, dat een nieuw middel eventjes helpt, maar daarna niets meer toe lijkt te voegen. Soms komt dat omdat het hulpmiddel niet goed ingezet is, wat met wiebelkussens nog wel eens gebeurt. Een andere oorzaak is dat het spannend en leuk is om iets nieuws te proberen en daardoor is het kind gemotiveerder aan het werk. Totdat het nieuwtje er af is. En dan loopt het kind weer tegen hetzelfde probleem aan. In Inge’s geval is dat een slecht leesbaar handschrift.
“Inge heeft ook wel een erg slechte houding,” legt Steven uit, “zij hangt over haar tafeltje heen. Samen zorgen we ervoor dat zij alle stappen doorloopt om goed te zitten; stoel aanschuiven, billen achterin de stoel, rug recht. Maar als ik dan na een paar minuten kijk, zit zij alweer onderuit gezakt.” Ik stel vragen om er achter te komen of Inge haar lichaam wel goed genoeg voelt om haar bewegingen te kunnen coördineren. Als Inge namelijk onderprikkeld is voor houding en beweging, dus te weinig prikkels via dat zintuig ontvangt, dan voelt zij niet goed hoe ze zit en kan zij houdingen niet lang volhouden. Het blijkt dat Inge onhandig is; meer dan anderen dingen laat vallen en tegen meubels aanbotst. Allemaal aanwijzingen dat zij onderprikkeld is voor houding en beweging.
Dit geeft Inge twee problemen, zij heeft moeite om een goede schrijfhouding vol te houden en zij voelt haar potlood niet goed genoeg. Gelukkig zijn daar oplossingen voor, die Inge kunnen helpen om deze basisvoorwaarden voor het schrijven te verbeteren.
Voor de houding geef ik de volgende tips aan Steven: Voordat Inge gaat schrijven zou zij eerst haar lichaam een beetje ‘wakker moeten schudden’. Er zijn misschien wel meer leerlingen die hier baat bij hebben, dus plan voor het schrijven een beweegpauze. Ga even dansen met zijn allen, doe een paar stoel push-ups of laat de leerlingen hun tafel ‘in de grond duwen’. Inge kan daarna zelf haar handen en onderarmen een flinke massage geven. Ik laat Steven zien hoe hij dat kan voordoen en vraag hem het de eerste twee keren samen met Inge te doen.
Om tijdens het schrijven haar spieren actief te houden, waardoor zij ze beter voelt, zou Inge tussendoor ook stoel push-ups kunnen doen of ze zou staand kunnen schrijven. Als zij staat, zijn de spieren veel actiever en kan zij waarschijnlijk veel beter rechtop blijven staan. Steven zegt blij te zijn met deze tips: “Daar weet ik nog wel meer leerlingen voor, die dat kunnen gebruiken! Dat gaan we zeker proberen. Ik heb een kast in het lokaal, die de juiste hoogte heeft. Ik ga ervoor zorgen dat daar een werkplek komt.”
Om het potlood of de pen beter te voelen kun je een gripper om het potlood heen doen, iets wat Inge goed kan voelen. Gebruik altijd dunne hulpmiddelen, zoals ronde foam- of gelgrippers, om zo dicht mogelijk bij een natuurlijke pengreep te blijven. Schrijven gebeurt vanuit de vingers en de pols, dus die moeten goed kunnen bewegen. En de pen of het potlood moet ook nog enigszins kunnen rollen tussen de vingertoppen, wat een goede reden is om alleen ronde grippers te gebruiken. Voordat je aan grippers begint, kun je proberen of het helpt als je een elastiekje om de pen of het potlood heen wikkelt. Er zijn ook pennen die rubber hebben waar je hem vastpakt of kleine nopjes. Die extra prikkels kunnen al voldoende zijn.
Deze strategieën zijn een basis om op verder te werken. Als dit voor elkaar is, als Inge dus een goede schrijfhouding kan volhouden en haar potlood goed voelt, dan kan Steven met Inge gaan werken aan het verbeteren van haar handschrift.
