Voor SPPOH mocht ik een podcast opnemen over Wiebelende en friemelende leerlingen, vooraf aan een webinar. In deze podcast vertel ik over onder- en overprikkelde leerlingen, wiebel- en friemelstrategieën die zij al toepassen (heel vaardig van ze!) en wat je als leerkracht kunt betekenen. Ik vertel hoe je er voor kunt zorgen dan leerlingen zich beter kunnen concentreren en je wiebelen en friemelen in ieders voordeel in kunt zetten.
7 Zintuigen - In de media
Podcast bij SPPOH

Susan Spekschoor (W&F werkboek)
Susan Spekschoor schrijft over het werkboek: “Wat een uitgebreid en toch overzichtelijk werkboek! De hoofdstukken zijn logisch opgebouwd. Het kind leert eerst kennis maken met de zeven zintuigen, dan wat prikkels kunnen doen bij iemand en dan hoe hij of zij er zelf het beste mee om kan (leren) gaan. Er is voldoende ruimte om in dit werkboek te schrijven. Daarnaast zijn er veel downloads en een video te vinden.
De teksten passen bij de belevingswereld van het kind. Bij de teksten zijn er ook veel illustraties te vinden. Deze geven de tekst visueel goed weer. Bijvoorbeeld hoe het gehoor werkt en wat er gebeurt bij een prikkel op de huid. Door dieren te koppelen aan een type lijkt me voor kinderen fijn. Of dit ook voor de oudere kinderen (12-14 jaar) nog interessant genoeg is, vraag ik me af. Dat is afhankelijk van het kind. Dat het geen werkboek is die je zo even in kunt zetten, mag inmiddels duidelijk zijn. De begeleider die werkt met het kind moet wel over enige basiskennis van zintuiglijke prikkelverwerking beschikken.
Wanneer het kind onvoldoende zicht heeft over zijn of haar prikkelverwerking of juist meer er over wil weten, dan gaat dat met dit boek zeker weten lukken! Een aanrader voor leerkrachten, kindercoaches en begeleiders die op een vergelijkbare manier met kinderen werken.” Lees hier de hele recensie.
Sensomotorische integratie (W&F werkboek)
Els Rengenhart van sensomotorische-integratie.nl heeft een prachtige recensie geschreven over het ‘Wiebelen en friemelen werkboek’.
Vakblad VROEG 'Is overprikkeld hetzelfde als hoogsensitief?'
Voor Vakblad VROEG schreef ik samen met Kim Oude Egberink (Het sensitieve brein en Hoog Gevoelig Heel Gewoon) een artikel over het verschil en de overeenkomsten tussen hoogsensitief en overprikkeld.
Menig hulpverlener vraagt zich af wat de verschillen of overeenkomsten zijn tussen een hoogsensitief en overprikkeld jong kind. Begrijpelijk, alleen hoort het één vaak bij het ander. Overprikkeld zijn is namelijk iets dat meer dan gemiddeld voorkomt bij mensen die hoogsensitief zijn. Andersom geldt dit overigens niet. Lees hier het hele artikel.
Mama in Limburg (W&F thuis)
JufAnke.nl (W&F in de klas)
Juf Anke heeft op haar site JufAnke.nl een uitgebreide recensie geplaatst over de Wiebelen en friemelen in de klas. Juf Anke schrijft in haar recensie vonder andere: “Geen taaie stof, maar echt boeiend! … Je ontdekt dat mensen prikkels op verschillende manieren verwerken en door een testje krijg je meer inzicht in hoe verschillend mensen kunnen reageren op dezelfde situatie. … Meteen schieten er namen van kinderen en collega’s door mijn hoofd. Aha, daarom doet hij altijd zo! Ook zelf lees ik verschillende zeer herkenbare dingen. … Door de herhaling, de handige schema’s en gekleurde vlakken met informatie blijft alles wat je leest goed hangen. Het boek leest echt heel fijn en is totaal niet moeilijk. … elke leerkracht zou dit moeten lezen, moeten wéten. Het verandert je handelen en het geeft je inzicht in je eigen reacties op kinderen. Een aanrader!”
Dankjewel Jufanke.nl voor deze mooie recensie! Klik hier om de hele recensie te lezen.

DadaDenken.nl (hulpkaarten)
Fabien van der Ham, ook bekend van filosofiejuf.nl, heeft op haar site DadaDenken.nl een mooie recensie geplaatst over de Wiebelen en friemelen hulpkaarten. Zei zegt: “Kinderen kunnen moeilijk stil zitten, daar hoef je niet perse ADHD voor te hebben. Ze hebben gewoon een enorme drang om te wiebelen en friemelen. Je kunt dit proberen te onderdrukken maar je kunt het ook de ruimte geven om zo te zorgen dat ze vervolgens periodes geconcentreerd(er) aan het werk kunnen.” Klik hier om de hele recensie te lezen.
Jeugdjournaal
Het Jeugdjournaal besteed aandacht aan hulpmiddelen in de klas omdat er steeds meer gebruikt worden. Ik mocht uitleggen waarom wiebelen en friemelen in de klas nodig is en waarom het werkt.
Klik hier of op de foto om het item te zien.
Wij-leren.nl (W&F in de klas)
Arja Kerpel, leerkracht, heeft een uitgebreide recensie geschreven over ‘Wiebelen en friemelen in de klas’. “Met de meeste activerende en kalmerende strategieën kan ik als leerkracht wel wat. Bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen. Er zijn ook strategieën die ik niet gauw zal inzetten. Als kinderen onder de les push-ups gaan doen of op de plaats gaan marcheren, rennen of dansen… daar krijg ik echt de kriebels van. Het is daarom wel belangrijk om te realiseren welk type leerkracht je zelf bent en wat dit voor effect op de kinderen heeft. Wellicht dat een ‘Onderprikkeld en actief’- type juf juist helemaal enthousiast wordt van zulke strategieën. Gelukkig mag elke leerkracht zelf uitzoeken welke strategieën bij hem/haar en vooral bij de leerlingen passen. In dit boek staan er zoveel in dat er voor elk wat wils is. “ Klik hier om de hele recensie te lezen.
Wij-spelen.nl (hulpkaarten)
Arja Kerpel, leerkracht, heeft een recensie geschreven van de Hulpkaarten die bij het boek ‘Wiebelen en friemelen in de klas’ horen. “Als je het boek Wiebelen en friemelen in de klas gelezen hebt, dan wil je iets met de strategieën die erin beschreven staan. Het is heel handig dat er nu zoveel strategieën in kaartvorm beschikbaar zijn. Ook is het prettig dat je kaartjes kunt uitlenen aan de leerlingen. De kaartjes zijn mooi vormgegeven en het karton is stevig.
Het doel van deze strategieën is dat de alertheid van de leerling beter bij de taak past. Op die manier kunnen deze kaartjes een constructieve bijdrage leveren aan je onderwijs. Uiteraard is de manier waarop je ze inzet wel van invloed hierop. Hierover heb ik meer geschreven in het slot van de boekrecensie van Wiebelen en friemelen in de klas. Ik wil afsluiten met de slotwoorden uit die recensie: Het mooie van Wiebelen en friemelen in de klas vind ik dat het je leert om verder te kijken dan het gedrag dat je ziet. Waar komt het vandaan? Is het kind overprikkeld of onderprikkeld? Als je gedrag beter begrijpt, voorkomt dat onbegrip. Bovendien kun je het kind beter helpen. Dat komt het welbevinden en het leerrendement ten goede.” Klik hier om de hele recensie te lezen.
Juf Janneke (W&F in de klas)
Signaal (W&F in de klas)
AD over fidgetspinners
Het AD belde om te vragen hoe het zit met de fidget-spinners, werkt dat nou echt? “Kinderen die onderprikkeld zijn, hebben soms wat nodig om in de klas alert te worden. Thoonsen: ,,Die worden vaak weggezet als dromerig of ongeïnteresseerd, maar eigenlijk hebben ze even iets van buiten nodig om hun lichaam wakker te schudden. Met zo’n speeltje in de hand, kunnen ze bij een uitleg van de meester wel ineens opletten.” En het tegenovergestelde geldt eigenlijk voor de overprikkelde kinderen, zij worden juist rustiger als ze iets te friemelen hebben.” Klik hier om het hele artikel te lezen.
NRC over fidgetspinners
Ook het NRC wilde van ons weten of de fidgetspinners echt werken om je beter te kunnen concentreren. “…is het zo dat ‘friemelen’ kinderen kan helpen zich te concentreren, zegt Thoonsen, die daarover het boek Wiebelen en friemelen in de klas schreef. Zowel onderprikkelde kinderen als juist overprikkelde kinderen kunnen baat hebben bij dat soort gedoceerde afleiding. Onderprikkelde kinderen omdat ze extra prikkels nodig hebben – in de vorm van zoiets als een spinner, dus. En overprikkelde kinderen omdat ze zich juist even willen afsluiten voor alle prikkels om zich heen – en ook dat kan in de vorm van een fidget spinner. Klik hier om het hele artikel te lezen.
Omdenken (W&F in de klas)
J/M (W&F in de klas)
Wij-leren.nl (W&F in de klas)
Arja Kelper, redactielid bij wij-leren.nl en parttime leerkracht in het basisonderwijs schreef een zeer uitgebreide recensie over ‘Wiebelen en friemelen in de klas’. Zij beschrijft alle delen van het boek uitgebreid voordat zij haar eigen mening over het boek deelt. Een deel uit de recensie:
“Het mooie van Wiebelen en friemelen in de klas vind ik dat het je leert om verder te kijken dan het gedrag dat je ziet. Waar komt het vandaan? Is het kind overprikkeld of onderprikkeld? Als je gedrag beter begrijpt, voorkomt dat onbegrip. Bovendien kun je het kind beter helpen. Dat komt het welbevinden en het leerrendement ten goede.”
Klik hier om naar de volledige recensie te gaan.
NRC (W&F in de klas)
Juliette Vasterman, van de onderwijsredactie van het NRC Handelsblad schreef een mooi artikel over hulpmiddelen voor kinderen om zich beter te kunnen concentreren. Wij vertelden haar over de invloed van onder- of overprikkeld zijn op alertheid. En hoe je daar met en zonder hulpmiddelen iets aan kunt doen. Klik op de afbeelding om het hele artikel te lezen.

Klas van juf Linda (W&F in de klas)
Viva (W&F in de klas)
Nieuwsbrief LBBO (W&F in de klas)
Engelien Houben-Feddema is intern begeleider en remedial teacher op een basisschool. Zij recenseerde “Wiebelen en friemelen in de klas” voor de Landelijke Beroepsgroep Begeleiders in het Onderwijs. Klik op de tekst hieronder om de hele recensie te lezen.
Vakblad VROEG (W&F thuis)
Voor Vakblad VROEG – voor professionals die werken met kinderen van 0-7 jaar, en hun ouders – mocht ik een artikel schrijven over prikkelverwerking.
“Kinderen die niet stil kunnen zitten, waarbij tandenpoetsen en haren wassen een dagelijks terugkerend drama is of waarbij je alles vijf keer moet zeggen. Ouders hebben het hier vaak moeilijk mee. Oorzaak van het wiebel- en friemelgedrag kan het niet goed waarnemen van zintuiglijke prikkels zijn. Dan zijn er problemen met de sensorische informatieverwerking, met als gevolg overprikkeling of juist onderprikkeling. Gelukkig zijn hiervoor praktische oplossingen voorhanden.”
Klik hier om het hele artikel te lezen.
Sensomotorische integratie (W&F thuis)
Els Rengenhart van sensomotorische-integratie.nl heeft een mooie recensie geschreven over ‘Wiebelen en friemelen thuis’.
“Het laatste deel van het boek is weer zeer praktisch. Eerst een uitleg over het gebruik van strategieën om je kind meer of minder prikkels te laten ervaren, en wanneer je een strategie wel of niet toepast. Daarna volgen uitgebreide tips en strategieën bij de verzorging van het kind, en bij activiteiten in en buitenshuis. Dit gedeelte is bedoeld als naslagwerk. Is er een activiteit die bij jouw kind wat moeizaam verloopt dan kun je opzoeken wat je daar mogelijk aan kunt doen. Bijna alle activiteiten in het leven van een kind komen hierbij wel aan de orde, en zijn op een eenvoudige manier en uitgebreid beschreven.
Naar School (W&F in de klas)
Ouders van Nu heeft ook een uitgave die ‘Naar School’ heet. Voor dit tijdschrift werden wij geïnterviewd door Miloe van Beek. Zij onderzocht voor haar artikel waar het door komt dat sommige kinderen steeds móeten bewegen. Een interessant onderwerp voor Miloe, want zij heeft zelf ook een zoon die op school heel wiebelig is. Genoeg gespreksstof dus. Klik op de illustratie om het hele artikel te lezen.
Aob Onderwijsblad (W&F in de klas)
Met Lisanne van Sadelhoff hadden wij een heel leuk interview. Naast journalist is Lisanne ook leerkracht, wat voor veel herkenning zorgde bij haar. Ze stelde daardoor hele leuke en relevante vragen. Klik hieronder op de tekst om het artikel te lezen.
Mama in Limburg website (W&F in de klas)
De website Mama in Limburg plaatste een blog van ons. Klik hier of op de tekst hieronder om de hele blog te lezen.
Signaal (W&F in de klas)
Signaal is een uitgave van Pharos, de landelijke vereniging voor ouders van hoogbegaafde kinderen. Wij schreven voor hen een artikel over zintuiglijke prikkelverwerking en leren. Het accent ligt op de gevolgen van overprikkeling op leren. Veel hoogbegaafde mensen zijn namelijk snel overprikkeld. Wat in het artikel staat kan van toepassing zijn op alle mensen die snel overprikkeld raken, niet alleen op hoogbegaafde mensen. Klik op de alinea om het hele artikel te zien.